Begin augustus werd zowel in Nederland als in België weer een nationale vlindertelling georganiseerd. Hoe gaat het met de vrolijke fladderaars en met welke planten kun je ze de herfst en de winter door helpen? Kijk in ons tuincentrum in Achterberg, Veenendaal, Rhenen en Elst (Utr.) naar herfstbloeiers die zowel de tuin als de vlinders opfleuren!
Vlinders tellen
Iedereen wordt vrolijk bij het zien van zo’n tere, kleurrijke vlinder. Helaas hebben de gevleugelde insecten het de laatste decennia moeilijk. Daarom wordt elk jaar een nationale vlindertelling georganiseerd, zodat we weten hoe de verschillende soorten ervoor staan. De vijf meest getelde vlindersoorten in Nederland waren dit jaar de atalanta, kleine vos, het klein koolwitje, de dagpauwoog en het bont zandoogje. In België was het klein koolwitje de meest gespotte soort, gevolgd door de atalanta, het groot koolwitje, het oranje zandoogje en het bont zandoogje. Zowel het aantal deelnemende tellers als het aantal getelde vlinders was iets kleiner dan voorgaande jaren. Dat laatste heeft ermee te maken dat de meeste soorten relatief vroeg uit- en rondvlogen dit jaar. De vlinderstand wordt bepaald door het voorbije jaar, de weersomstandigheden tijdens de overwintering, de ontwikkeling van de rupsen en tijdens het vliegseizoen van de vlinders. Daardoor is de uitslag elk jaar anders. Een ding is echter duidelijk: vlinders hebben het nog altijd moeilijk, onder andere door de verstening van tuinen en steden en het gebruik van pesticiden. Je kunt je tuin aantrekkelijker maken voor vlinders door voor een gevarieerde beplanting te kiezen, van fruitbomen tot kruiden, wilde, rommelige hoekjes te maken of te laten en een vijver aan te leggen. Daarnaast kun je kiezen voor planten die ook laat in het jaar bloeien en zo nectar leveren en voor zogenoemde ‘waardplanten’ waarvan de vlinderrupsen kunnen eten, zoals hulst, klimop, damastbloemen, distels en brandnetels.
Top 7 vlindervriendelijke herfstbloeiers
- IJzerhard (Verbena bonariensis), een hoge, ijle langbloeier met lila bloemetjes.
- Koninginne- of leverkruid (Eupatorium), een forse, hoge struik die laat in het jaar met dieprode of witte bloemschermen bloeit en prachtig achterin de border staat.
- Hemelsleutel (Sedum spectabile), een sterke, makkelijke tot 60 centimeter hoge vetplant die laat bloeit met roze bloemschermen waar vlinders dol op zijn. De uitgebloeide bloemschermen vormen in de winter een mooi silhouet.
- Zonnehoed (Rudbeckia), een sterke, winterharde nazomerbloeier die bovendien mooie snijbloemen in knalkleuren als geel of oranje levert. In de winter vormen de uitgebloeide stengels en bloemhoofden nog een mooi plaatje.
- Rode zonnehoed (Echinacea purpurea) wordt hoog, tot zo’n 120 centimeter, en krijgt donkerroze bloemen.
- Herfstaster, een sterke, rijke laatbloeier met lilablauwe bloempjes, wordt 80 tot 120 centimeter hoog.
- Speerdistel (Cirsium vulgare), een tweejarige die 60 tot 120 cm hoog wordt en tot eind september bloeit met paarse bloemhoofdjes.
Al deze planten houden – net als vlinders – van een zonnige plek.
Extra vlindervoedertips
- Laat oud of beurs fruit dat uit de boom is gevallen liggen en gooi rottend fruit uit de fruitschaal of keuken niet in de gft-bak, maar leg het op een voederplankje of andere hoge plek in de tuin.
- Vlinders hebben ook in het vroege voorjaar nectar nodig, dus plant dit najaar bollen als krokussen, blauwe druifjes en hyacinten. Voorjaarsbollen zijn nu al volop verkrijgbaar in ons tuincentrum in Achterberg, Veenendaal, Rhenen en Elst (Utr.).
