Veel mensen denken dat je na de zomer niets meer kunt planten, maar niets is minder waar. Het najaar is juist een goede tijd om struiken en bomen te planten. En wat te denken van voorjaarsbollen? Die moet je juist in de herfst planten, zodat ze straks profiteren van de vorstperiode die ze nodig hebben om tot bloei te komen. De grond is in september en oktober nog warm en vochtig, zodat struiken, bomen, maar ook vaste planten snel zullen wortelen. Zijn er nog kale plekken in de tuin of staat de schutting op instorten? Weinig kleur of vogels te ontdekken? Kijk dan nu in ons tuincentrum in Achterberg, Veenendaal, Rhenen en Elst (Utr.) naar imposante struiken en kleine bomen die mooie bessen en/of blad in vlammende herfsttinten krijgen.
Struiken en bomen met fraaie herfstkleuren
Geel, oranje, rood... Hoe komt het eigenlijk dat blad in de herfst zo mooi verkleurt? Doordat de dagen korter en kouder worden vermindert de productie van chlorofyl (bladgroen), dat zorgt voor de kleur van het blad en de zuurstofhuishouding van de plant, struik of boom. Dan komen pigmentendie niet afhankelijk zijn van de hoeveelheid licht naar boven, zoals geel en rood. De mooiste verkleuring ontstaat als er sprake is van koude nachten en nog relatief warme en zonnige dagen.
Een paar aanraders:
- De Japanse esdoorn (Acer japonicum)
- Sierkers (Prunus kurilensis en sargentii)
- Amerikaans en Drents krentenboompje (Amelanchier lamarchii en laevis)
- Kornoelje (Cornus kousa)
- Kardinaalsmuts (Euonymus)
- Azijn- of fluweelboom (Rhus typhina en chinensis)
- Japanse notenboom (Gingko biloba)
Bessenstruiken voor kleur en vogels
Plant nu een bessenstruik of een haag van bessenstruiken. Die bieden veel voordelen. Veel bessenstruiken zijn wintergroen. Ze bieden beschutting en voedsel aan vogels. Ze zorgen voor privacy en sommige houden met hun stekelige blad of doornentakken ongewenste bezoekers op afstand, of het nu om een hond gaat of iemand met kwade bedoelingen. Terwijl ze wel kleine dieren, zoals egels, toegang tot je tuin geven. Wat een schutting natuurlijk niet doet. En die neemt ook geen regenwater op in tijden van heftige regenval en biedt ook geen verkoeling bij aanhoudende hitte. Een paar aanraders:
- Kardinaalsmuts (Euonymus) krijgt niet alleen vlammend gekleurde herfstbladeren, maar ook oranje of rode bessen waaruit rode, roze, gele of witte zaden tevoorschijn komen. Na de eerste nachtvorst vallen blad en bessen meestal van de struik, maar als het niet te hard vriest kunnen de bessen nog lang aan de takken blijven hangen, mits ze niet door de vogels verorberd worden.
- Zuurbes (Berberis) vormt een ondoordringbare, doornige haag van zo’n twee meter hoog. Hij verkleurt fraai in de herfst en krijgt blauwe, rode of zalmroze bessen, in het voorjaar gevolgd door oranje of lichtgele bloemtrosjes.
- Dwergmispel (Cotoneaster). Er zijn zowel wintergroene als bladverliezende, laagblijvende als hoge soorten. Opvallend is de circa vijftig centimeter hoge, bladverliezende Cotoneaster horizontalis, met horizontaal groeiende takken en een fraaie herfstkleur. In een zachte winter behoudt hij zijn blad. Cotoneaster franchetti is een half wintergroene soort die tot twee meter hoog kan worden en oranjerode vruchten krijgt.
- De meeste soorten hulst (Ilex) doen het zelfs prima in schaduw en schrale grond. Er zijn veel groenblijvende soorten, maar ook enkele bladverliezende. Allemaal krijgen ze vanaf september kleurige bessen, waar ook de vogels dol op zijn.
- Schoonvrucht (Callicarpa) wordt zo’n twee meter hoog, krijgt violetkleurig blad in de herfst en wordt overladen met knallend violetkleurige bessen die niet door de vogels gegeten worden en die de kale takken dus de hele winter sieren.
- Gelderse roos (Viburnum opulus) is een inheemse bladverliezende struik die wel drie meter hoog kan worden en het liefst in vochtige grond staat. Hij bloeit in mei-juni met witte schermbloemen die in het najaar veranderen in talrijke (giftige) rode bessen.
Je kunt de beschreven bessenstruiken zelfs nog tussen november en medio april planten, mits het niet vriest en de grond niet bevroren is. Plant een haag niet te dicht op de perceelgrens met de buren of overleg over een gezamenlijke aanschaf. En leer kleine kinderen dat lang niet alle bessen eetbaar zijn. Veel bessen zijn zelfs giftig voor mensen.
